Spis treści zeszytu Elektronika XLIX nr 10/2008
EuCARD i CARE - rozwój techniki akceleratorowej w Polsce
(EuCARD and CARE - development of accelerator
technology in Poland) - R. Romaiuk ................12
Polskie Stowarzyszenie Fotoniczne - T. R. Woliński,
R. Romaniu............................................................18
PHOTONICS LETTERS - nowe, recenzowane
czasopismo Internetowe - R. Romaniuk .................23
Wpływ współczynnika załamania na właściwości
światłowodów polaryzacyjnych (Influence of refractive
index on the propertiesof polarization fibers)
-A. Zadykowicz ...............................25
Właściwości światłowodów polaryzacyjnych z
prostokątnymi elementami naprężeniowymi
(Properties of polarization fibers with rectangular
stress elements) -A. Zadykowicz .........30
Podwójne domieszkowanie jonami pierwiastków ziem rzadkich
w światłowodach włóknowych (Rare-earth double-doping
in fiber lasers) - J. Cichoń, D. Dorosz, A. Zając .......................34
Podatności aplikacji internetowych (Web application vulnerabilities)
- A. Kalicki ........................................................................37
Zdalnie sterowana kamera do zastosowań astronomicznych
(Remote controlled camera for astronomical applications) -
M. Kwiatkowski, G. Kasprowski, K. Poźniak, R. Romaniuk,
G. Wrochna ..........................................................................42
Bezpojemnościowy oscylator harmoniczny sterowany cyfrowo
(Digitally tuned sinusoidal oscillator without external capacitors)
- L. Topór-Kamiński, M. Płaza ..........................................49
System sterowania kolimatorem wielolistkowym do akceleratora
medycznego (Multileaf collimator control system for
medical accelerator) - K. Sajna, G. Plebański...............................52
Procesory sygnałowe (Digital Signal Processors) -M. Linczuk ..
Nadprzewodzące struktury przyśpieszające TESLA (TESLAsuperconducting
accelerating structures) - J. Sekutowicz,M.Maciaś,
J. Główka .........................................................................................55
Szkło nieliniowe dla fotoniki. Część 5. Szkła Verdeta-Faradaya
(Nonlinear glasses for photonics. Part 5.Verdet-Faraday
glasses) - R. Romaniuk ..........................................................60
Wpływ wybranych czynników na właściwości półprzewodnikowych
źródeł światła (Influence of selected factors on properties
of solid state lighting sources) - K. Górecki, J. Zarębski ...69
Wpływ zjawiska samonagrzewania na charakterystyki statyczne
tranzystorów TrenchMOS (Influence of selected factors
on characteristics of switched-mode voltage regulators at
the steady state) - K.Górecki, J. Zarębski ...................................73
Wpływ wybranych czynników na charakterystyki obcowzbudnych
stabilizatorów impulsowych w stanie ustalonym
(Influence of selected factors on characteristics of switchedmode
voltage regulators at the steady state) - K. Górecki,
J. Zarębski ..............................................................................81
Układy selektywne z zastosowaniem zewnętrznie liniowych
wewnętrznie nieliniowych dwójników aktywnych (Externally
linear internally nonlinear active one-poles applied to selective
circuit) - L. Topór-Kamiński, M. Pasko ......................................86
Zasilacz diod laserowych dużej mocy pracujących w reżimie
CW (Power supply of high-power laser diodes working in CW
mode) - J. Świderski, W. Pichola .............................................88
Dekompozycyjne metody syntezy przeznaczone dla układów
CPLD (Decomposition based logic synthesis methods dedicated
for CPLDs) - D. Kania, A. Milik, A. Opara ..........................93
Wpływ niedoskonałości elementów na działanie filtru
pasmowoprzepustowego z zerem transmitancji na drugiej
harmonicznej sygnału (Influence of components imperfections
on operation of a bandpass filter with transmission zero on the
second harmonic) - A. Rudziński ..........................................100
Bifurcations and chaos in a DC-DC buck converter (Bifurkacje
i chaos w układzie obniżającym napięcie) - Ł. Kocewiak .....105
TECHNIKASENSOROWA:Obrazowanie obiektówukrytych pod
powierzchnią (Imaging of objects hidden under the surface) -
A. Janczulewicz,A. Bujnowski,W.Wtorek .............................111
TECHNIKA MIKROFALOWA I RADIOLOKACJA: Aspekty termiczne
wzmacniaczy dużej mocy oraz ich systemów chłodzenia
w radarach z anteną aktywną pasma S (Thermal
aspects of high power amplifiers and their cooling systems in
active antennas of S band radars) - J. Cholewa, B. Stachowski,
K. Szustak.............................................................................120
TECHNIKAINFORMATYCZNA: Fonty w cyfrowej przygotowalni
offsetowej i druku cyfrowym (Fonts in digital pre-press and digital
print) - R. Czajkowski,W. Nowakowski ................................125
Spójność modeli komputerowych w inżynierii biznesu. Modele
IDEF (Consistency of computer models in business process
engineering. IDEF models) - M. Kacprzak,A. Kaczmarczyk ..........128
Common Cartridge - nowy standard formatu elektronicznych
treści dydaktycznych zwiększający ich interoperacyjność
(Common Cartridge - a new electronic content format) - J. Brzostek-
Pawłowska,W. Borysewicz ........................................................132
Rozwój systemu tramsmisji morskich informacji bezpieczeństwa
w GMDSS (Development of the Maritime Safety Information
on the GMDSS) - J. Czajkowski .................................135
Fractional-order systems: their properties and applications
(Układy rzędu ułamkowego: ich właściwości i zastosowania) -
Z. Trzaska .............................................................................137
Układ do pomiaru tłumienia napięcia współbieżnego (CMRR)
wzmacniaczy operacyjnych (Circuit for measuring common
mode rejection ratio (CMRR) of operational amplifiers) -
J. Wiśniewski ............................................................................144
Pomiary i wpływ klatki Faradaya na szumy fazowe generatorów
mikrofalowych (Quality of the external unwanted signals
elimination that have direct influence on the precision of
phase noise measurements of the microwave oscillators operating
in the X band) - B. Idźkowski, P. Mozoła ..........................148
Kwantowe przyrządy półprzewodnikowe na bazie struktury
odwrotnej - symulacje i modelowanie w trzech wymiarach
geometrycznych (3D simulations of the semiconductor quantum
devices in ISIS structure) - M. Mączka, G. Hałdaś ..............154
Cyfrowe układy scalone o niskich poziomach napięcia zasilającego
(Low-voltage integrated circuits) - J. Szczęsny,
J. F. Kołodziejski ............................................................................162
Streszczenia artykułów Summaries of the articles
ROMANIUK R.: EuCARD i CARE - rozwój techniki akceleratorowej
w Polsce
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 12
Rozwój techniki akceleratorowej w Polsce jest ściśle powiązany ze
współpracą ze specjalistycznymi ośrodkami dysponującymi akceleratorami
na świecie, gdzie jest generowana odpowiednia wiedza pozwalająca
na budowę dużych i nowoczesnych maszyn. Są to
przedsięwzięcia relatywnie kosztowne o charakterze interdyscyplinarnym.
Znaczna część z nich jest finansowana lokalnie. Tylko największe
maszyny są finansowane wspólnie przez wiele państw jak
LHC w Cernie, ILC w Fermilabie i E-XFEL w Desy. Podobnie musi
być w Polsce, gdzie trwa obecnie kampania naukowa i polityczna na
rzecz budowy dwóch dużych maszyn: Polskiego Synchrotronu w Krakowie
oraz Polskiego lasera na swobodnych elektronach POLFEL
w Świerku. Wokół tych dwóch bardzo dużych projektów
naukowotechnicznych realizowanych jest kilkadziesiąt mniejszych.
Słowa kluczowe: technika akceleratorowa, synchrotron, liniak, laser
typu FEL, wysokoczęstotliwościowe układy nadprzewodzące,
finansowanie nauki
ZADYKOWICZ A.: Wpływ współczynnika załamania na właściwości
światłowodów polaryzacyjnych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 25
W pracy przedstawiono wyniki badań światłowodów polaryzacyjnych
otrzymanych metodą pręt-rura i omówiono wpływ zmian współczynnika
załamania na właściwości optyczne i polaryzacyjne. Dokonano
analizy i porównania serii światłowodów, co pozwoliło na wyznaczenie
wzajemnej zależności pomiędzy dwójłomnością, tłumieniem,
aperturą numeryczną a współczynnikiem załamania elementów
naprężeniowych.
Słowa kluczowe: światłowody polaryzacyjne, eliptyczny rdzeń, droga
zdudnienia, polaryzacja, dwójłomność, polaryzowalność, apertura
numeryczna, współczynnik załamania
ZADYKOWICZ A.: Właściwości światłowodów polaryzacyjnych
z prostokątnymi elementami naprężeniowymi
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 30
W pracy zaprezentowano prototypy światłowodów polaryzacyjnych
z eliptycznym rdzeniem i prostokątnymi elementami naprężeniowymi
o wysokiej dwójłomności, ich właściwości oraz profile refrakcyjne.
Otrzymane światłowody są wielofunkcyjne. Mogą być stosowane na
czujniki małego ciśnienia w zakresie temperatur od 45 do 525°C i jako
sprzęgacze optyczne.
Słowa kluczowe: prostokątne elementy naprężeniowe, eliptyczny
rdzeń, wysoka dwójłomność (HB), światłowody polaryzacyjne,
tłumienie, droga zdudnienia, polaryzacja
CICHOŃ J., DOROSZ D., ZAJĄC A.: Podwójne domieszkowanie jonami
pierwiastków ziem rzadkich w światłowodach włóknowych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 34
Omówiono niektóre domieszki czynne laserów włókowych dużej
mocy. Wskazano na możliwość wykorzystania podwójnego
domieszkowania światłowodu erbem i tulem do generacji
promieniowania bezpiecznego dla oka. Opisano współpracę
jonów erbu i tulu w matrycy szklanej. Przedstawiono badania
matryc krzemianowych domieszkowanych
tlenkiem erbu.
Słowa kluczowe: pierwiastki ziem rzadkich, lasery włóknowe dużej
mocy, promieniowanie bezpieczne dla oka, szkła krzemianowe
domieszkowane erbem
KALICKI A.: Podatności aplikacji internetowych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 37
Artykuł jest próbą zebrania w syntetycznej formie bardzo aktualnej
i szerokiej tematyki bezpieczeństwa aplikacji w Internecie. Pierwsza
część artykułu opisuje typowe schematy aplikacji internetowych,
znaczną część podatności aplikacji i typowe ataki na aplikacje
internetowe. Druga część przedstawia techniki służące zapewnieniu
rozsądnego poziomu bezpieczeństwa po stronie serwera aplikacji jak
również użytkownika (przeglądarki internetowej). Szczególny nacisk
został położony na właściwe projektowanie aplikacji, poprawne
sprawdzanie danych wejściowych i nowoczesne systemy polityk
bezpieczeństwa.
Słowa kluczowe: Internet, bezpieczeństwo w Internecie, ataki
internetowe, zabezpieczanie systemów internetowych
KWIATKOWSKI M., KASPROWSKI G., POŹNIAK K., ROMANIUK
R., WROCHNA G.: Zdalnie sterowana kamera do zastosowań
astronomicznych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 42
W artykule opisano nową generację wysokiej jakości, zdalnie sterowanych
kamer CCD przeznaczonych do zastosowań astronomicznych.
Kamerę zbudowano wykorzystując niskoszumny,
4 megapikselowy układ CCD firmy STA. System elektroniczny kamery
jest w dużym stopniu parametryzowany i rekonfigurowalny
oraz modułowy, w porównaniu z zamkniętym rozwiązaniem pierwszej
generacji, wskutek zastosowania otwartego oprogramowania i
układu FPGA, Altera Cyclone EP1C6. Do budowy kamery wykorzystano
ponadto następujące zaawansowane układy elektroniczne:
mikrokontroler CY7C68013a (rdzeń 8051) firmy Cypress, procesor
obrazu AD9826 firmy Analog Devices, interfejs GigEth RTL8169s
firmy Realtec, pamięć SDRAM AT45DB642 firmy Atmel, procesor
typu CPU ARM926EJ-S AT91SAM9260 firmy ARM i Atmel. Rozwiązania
programistyczne dla kamery i jej zdalnego sterowania oraz
akwizycji danych obrazowych oparto wyłącznie na zasadach open
source. Wykorzystano interfejsy obrazowe ISI i API V4L2, magistralę
AMBA, AHB, protokół INDI. Kamera będzie powielona w kilkunastu
egzemplarzach i zastosowana do ciągłej, szerokokątnej obserwacji
nieba w programie badawczym Pi-of-the-Sky.
Słowa kluczowe: obserwacje astronomiczne, kamery CCD, zjawiska
GRB, obserwacja nieba, niskoszumne systemy elektroniczne, mikroprocesory,
mikrokontrolery, układy FPGA
TOPÓR-KAMIŃSKI L., PŁAZA M.: Bezpojemnościowy oscylator
harmoniczny sterowany cyfrowo
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 49
W artykule przedstawiony został model bezpojemnościowego oscylatora
harmonicznego sterowanego cyfrowo, projektowanego wykorzystując
bieguny funkcji przejścia wzmacniaczy operacyjnych.
W pierwszej części zaprezentowane zostały trzy makromodele
wzmacniaczy operacyjnych, które w badaniach symulacyjnych mogą
zastępować wzmacniacze rzeczywiste, natomiast część druga artykułu
przedstawia ogólną koncepcję projektowania oscylatorów sterowanych
cyfrowo oraz wyniki badań symulacyjnych oscylatora, który
zaprojektowano stosując integratorową postać funkcji przejścia zastosowanych
makromodeli wzmacniaczy operacyjnych.
Słowa kluczowe: oscylator harmoniczny, makromodele wzmacniaczy
operacyjnych, przetwornik cyfrowo-analogowy, układy o parametrach
sterowanych cyfrowo
SAJNA K., PLEBAŃSKI G.: System sterowania kolimatorem wielolistkowym
do akceleratora medycznego
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 52
Kolimatory wielolistkowe są najnowszym osiągnięciem w dziedzinie
radioterapii.W Zakładzie Aparatury Jądrowej Instytutu Problemów
Jądrowych im. Andrzeja Sołtana powstał system sterowania kolimatora
wielolistkowego. Jest on częścią projektu, mającego na celu
stworzenie nowoczesnego kolimatora do polskich akceleratorów medycznych.
Urządzenie Zapewnia dużą precyzję działania oraz niezawodność
konieczną do zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta.
Podzespoły elektroniczne są narażone na promieniowanie jonizujące
i silne zakłócenia elektromagnetyczne. System składa się z modułu
głowicy, który odpowiada za kontrolę ruchu listków oraz modułu sterowni,
który pełni funkcję kontrolera i głównej jednostki obliczeniowej
systemu.
Słowa kluczowe: FPGA, promieniowanie, medycyna, akcelerator,
kolimator, radioterapia
LINCZUK M.: Procesory sygnałowe
Elekronika (XLIX), nr 10/2008, s. 55
Omówiono właściwości współczesnych procesorów sygnałowych,
różnice między nimi oraz innymi procesorami. Podano inne, alternatywne
dla procesorów sygnałowych, sposoby przeprowadzania obliczeń
DSP. Opisano serie procesorów produkowanych przez firmy
Analog Devices, Texas Instruments i Freescale Semiconductors oraz
środowiska do programowania procesorów DSP. Podano wyniki testów
wydajności procesorów przeprowadzone przez firmę BDTI. Omówiono
sposób testowania procesorów oraz problemy wyboru
właściwego procesora do danego zastosowania.
Słowa kluczowe: procesor sygnałowy, cyfrowe przetwarzanie sygnałów,
testy wydajności procesorów, Architektura Harwardzka
SEKUTOWICZ J., MACIAŚ M., GŁÓWKA J.: Nadprzewodzące
struktury przyśpieszające TESLA
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 60
Nadprzewodzące struktury z falą stojacą są używane do przyśpieszania
naładowanych cząstek od prawie 40 lat. Artykuł opisuje zasadę
działania takiej struktury, a także podstawowe zjawiska w niej
zachodzące. Poruszono problematykę projektowania kształtu struktur,
a także nowoczesnych technologi wykonywania struktur z uwzględnieniem
ich wpływu na podstawowe parametry struktury. W celu ilustracji
przedstawiono wyniki przykładowych testów. Omowione
zagadnienia nie przedstawiają dogłębnie wszystkich aspektów
związanych z tą tematyką, pokazują natomiast jej złożoność i prezentują
najnowsze osiągnięcia.
Słowa kluczowe: TESLA, XFEL, akcelerator, przyśpieszanie
cząstek, nadprzewodząca struktura przyśpieszająca, oddziaływanie
struktury z wiązką
ROMANIUK R.: Szkło nieliniowe dla fotoniki. Część 5. Szkła Verdeta-
Faradaya
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 69
Szkła, obok półprzewodników i metali, są podstawowym materiałem
do budowy elementów w optoelektronice i mikroelektronice. Praktyczna
wiedza o szkłach rozszerza się wraz z rozwojem ich zastosowań
w telekomunikacji i budowie mikrosystemów. Wiele elementów
funkcjonalnych fotoniki budowanych jest ze szkieł nieliniowych.
Optyczne zjawiska nieliniowe indukowane w szkle pozwalają na budowę
nowych mikroelementów fotonicznych zastępujących złożone
rozwiązania klasycznej optyki objętościowej.
W artykule, który jest piątą częścią cyklu prac o szkłach nieliniowych,
zdefiniowano szkła magnetooptyczne i pokazano ich właściwości
poprzez porównanie ich charakterystyk ze szkłem
krzemionkowym. Skręcenie płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego
jest proporcjonalne do stałej materiałowej szkła Verdeta
oraz do długości drogi interakcji szkła z polem magnetycznym. Stąd
najlepszymi czujnikami magnetooptycznymi na szkle Faradaya są
światłowody. Porównano dane materiałowe dla różnych szkieł. Omówiono
problemy konstrukcyjne i maskowanie efektu Faradaya przez
inne efekty optyczne wprowadzające dwójłomność i skręcenie płaszczyzny
polaryzacji lub zjawiska depolaryzacyjne. Omówiono mechanizmy
dyspersji stałej Verdeta. Wśród szkieł magnetooptycznych
wyróżniono szkła magnetostrykcyjne i magnetosprężyste. Niektóre
rodzaje szkieł wykazują odwrotne zjawisko magnetooptyczne.
Słowa kluczowe: szkła optyczne, fotonika, szkła magnetooptyczne,
szkła magnetostrykcyjne, szkła magnetosprężyste, szkła odwrotnie
magnetooptyczne, stała Verdeta, zjawisko magnetooptyczne Faradaya,
zależność Becquerela
GÓRECKI K., ZARĘBSKI J.: Wpływ wybranych czynników na
właściwości półprzewodnikowych źródeł światła
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 73
W pracy przedstawiono wybrane, współczesne problemy badawcze
dotyczące diod LED mocy oraz opisano wpływ wybranych czynników
na właściwości tych elementów. Przedyskutowano perspektywy rozwoju
diod LED mocy oraz porównano najważniejsze parametry użytkowe
tych elementów i klasycznych źródeł światła.
Słowa kluczowe: diody LED mocy, źródła światła
GÓRECKI K. ZARĘBSKI J.: Wpływ zjawiska samonagrzewania
na charakterystyki statyczne tranzystorów TrenchMOS
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 78
W pracy przedstawiono i przedyskutowano zmierzone przez autorów
izotermiczne i nieizotermiczne charakterystyki statyczne tranzystora
TrenchMOS. Przedyskutowano wpływ samonagrzewania na przebieg
tych charakterystyk oraz skomentowano różnice między tymi charakterystykami
a charakterystykami katalogowymi.
Słowa kluczowe: tranzystory TrenchMOS, samonagrzewanie, charakterystyki
statyczne
GÓRECKI K., ZARĘBSKI J.: Wpływ wybranych czynników na
charakterystyki obcowzbudnych stabilizatorów impulsowych
w stanie ustalonym
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 81
W pracy przedstawiono zmierzone i obliczone charakterystyki w stanie
ustalonym wybranych stabilizatorów impulsowych, realizujących
regulację PWM. Rozważane układy zawierają sterowniki PWM lub regulatory
impulsowe oraz dławikowe przetwornice dc-dc. Zwrócono
uwagę na wpływ samonagrzewania, doboru tranzystorów i diod oraz
wpływ układów zabezpieczających, zawartych w regulatorach impulsowych,
na rozważane charakterystyki. W oparciu o analizę uzyskanych
charakterystyk podano wskazania praktyczne dla konstruktorów
rozważanej klasy stabilizatorów.
Słowa kluczowe: stabilizatory impulsowe, samonagrzewanie, charakterystyki
w stanie ustalonym
TOPÓR-KAMIŃSKI L., PASKO M.: Układy selektywne z zastosowaniem
zewnętrznie liniowych wewnętrznie nieliniowych dwójników
aktywnych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 86
Przedstawiono ogólne modele filtrów aktywnych budowanych na
bazie prototypów biernych filtrów RLC. Zastosowano w nich modele
indukcyjności jako dwójniki typu zewnętrznie liniowe wewnętrznie nieliniowe
(ELIN). Omówiono filtr pasmowy (środkowoprzepustowy) oraz
filtr zaporowy (środkowozaporowy) z wyjściem górnoprzepustowym.
W obu rozwiązaniach zastosowano modele cewki uziemionej typu
ELIN. Pokazano także filtr zaporowy z dodatkowym wyjściem dolnoprzepustowym.
Zastosowano w nim model cewki nieuziemionej typu
ELIN. Opisano realizacje tych filtrów dla funkcji nieliniowej kwadratowej.
Zastosowano w nich analogowy układ mnożąco-dzielący jako
jeden uniwersalny układ nieliniowy. Pozwala on przestrajać realizowane
filtry dodatkowymi napięciami sterującymi.
Słowa kluczowe: układy nieliniowe, układy liniowe, obwody aktywne,
obwody selektywne
ŚWIDERSKI J., PICHOLA W.: Zasilacz diod laserowych dużej
mocy pracujących w reżimie CW
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 88
W artykule przedstawiono opracowany zasilacz diod laserowych
dużej mocy wraz z układem chłodzenia i kontroli ich podstawowych
parametrów pracy. Zasilacz ten gwarantuje na wyjściu prąd stabilizowany
i regulowany w przedziale 0...60 A, przy napięciu nie większym
niż 4 V z możliwością ograniczenia wartości maksymalnej prądu. Ponadto
zasilacz umożliwia zadanie wartości prądu płynącego przez
złącze przed włączeniem diody, monitorowanie wartości prądu
płynącego przez diodę, ustawienie temperatury diody w zakresie
15...30°C, monitorowanie aktualnej temperatury diody, kontrolę stanów
pracy termochłodziarki i zasilacza mocy.
Słowa kluczowe: zasilanie diod laserowych, kontrola parametrów
diod laserowych
KANIA D., MILIK A., OPARA A.: Dekompozycyjne metody syntezy
przeznaczone dla układów CPLD
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 93
W artykule przedstawiono dekompozycyjne metody syntezy opracowane
dla struktur CPLD typu PAL. Prezentowane metody stanowią
rozwinięcie klasycznej teorii dekompozycji Ashenhursta-Curtisa.
Przedstawiono również zastosowanie binarnych diagramów decyzyjnych
w procesie dekompozycji opracowanych dla układów CPLD
typu PAL.
Słowa kluczowe: synteza logiczna, CPLD, dekompozycja, odwzorowanie
technologiczne
RUDZIŃSKI A.: Wpływ niedoskonałości elementów na działanie
filtru pasmowoprzepustowego z zerem transmitancji na drugiej
harmonicznej sygnału
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 100
W niniejszym artykule przedstawiono analizę wpływu skończonej
dobroci elementów oraz rozrzutów ich wartości na działanie filtru
pasmowoprzepustowego z zerem transmitancji. Wyprowadzone zostały
przybliżone wyrażenia pozwalające określić wymaganą dobroć i ograniczenia
na rozrzuty wartości elementów składowych filtru.
Słowa kluczowe: filtr pasmowoprzepustowy, filtr przestrajany, zero
transmitancji, dobroć, rozrzut wartości elementów
KOCEWIAK Ł.: Bifurkacje i chaos w układzie obniżającym napięcie
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 105
Przedmiotem badań jest układ energoelektroniczny sterowany przy
użyciu modulacji szerokości impulsu (PWM - Pulse Width Modulation).
Zachowanie charakterystyczne dla nieliniowych układów dynamicznych
zostało zaobserwowane oraz teoretycznie wytłumaczone.
Przedziały parametrów, przy których występują okresowe i chaotyczne
oscylacje w układzie zostały określone. Regularności w występowaniu
zachowania okresowego zostały zaobserwowane i
towarzyszące nagłym zmianom wie bifurkacje odkryte.
Przekształtnik DC-DC obniżający napięcie zamknięty w pętli napięciowej
jest analizowany. Rozpatrywany nieautonomiczny układ jest
opisany przy użyciu układu równań różniczkowych kawałkami gładkich.
Badania są skoncentrowane na badaniu oscylacji występujących
w przekształtniku oraz bifurkacji występujących na skutek zmian pewnych
parametrów. Chaos pojawiający się na drodze kaskady podwojenia
okresu został zaobserwowany w analizowanym przekształtniku
DC-DC. Inne bifurkacje jako dowód złożonych zachowań w układach
energoelektronicznych również zostały zaobserwowane i opisane.
Charakterystyczna dla nieliniowego układu dynamicznego w stanie
chaotycznym wrażliwość na zmianę warunków początkowych została
potwierdzona na drodze symulacji komputerowych. Największy
wykładnik Lyapunova jako wyznacznik zachowania chaotycznego
również został wyznaczony. Odpowiednie metody stosowane do analizy
złożonych zachowań w układach nieliniowych zostały użyte z powodzeniem.
W celu zweryfikowania analizy teoretycznej układ obniżający napięcie
został zbudowany i przeanalizowany pod kątem występowania
zjawisk chaotycznych. Wyniki zostały otrzymane z trzech
niezależnych źródeł: analiza numeryczna modelu matematycznego
przekształtnika, symulacja komputerowa układu elektrycznego i pomiary
przeprowadzone w laboratorium. Bardzo dobra zgodność między
teorią oraz eksperymentem laboratoryjnym została osiągnięta.
Słowa kluczowe: przekształtnik DC-DC, chaos, bifurkacje, dynamika
nieliniowa
JANCZULEWICZ A., BUJNOWSKI A., WTOREK W.: Obrazowanie
obiektów ukrytych pod powierzchnią
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 111
W pracy przedstawiono wyniki badań symulacyjnych uzyskanych za
pomocą rekonstrukcji elektryczno-magnetycznej. Przedstawiono konstrukcję
matrycy czujników (elektrod i cewek) charakteryzującą się
przestrzennym rozkładem czułości umożliwiającym detekcję obiektów
ukrytych tuż pod powierzchnią. Pokazano, że nawet w przypadkach
dużej niejednorodności i w obecności szumów pomiarowych jest
możliwe wykrycie anomalii w postaci znacznego zaburzenia przewodności.
Słowa kluczowe: rekonstrukcja elektryczno-magnetyczna, metody
obrazowania
CHOLEWA J., STACHOWSKI B., SZUSTAK K.: Aspekty termiczne
wzmacniaczy dużej mocy oraz ich systemów chłodzenia w radarach
z anteną aktywną pasma S
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 120
We współczesnych urządzeniach radiolokacyjnych, zwłaszcza o zastosowaniu
militarnym, rezygnuje się z nadajników centralnych bazujących
na lampach z falą bieżącą, na rzecz nadajników
półprzewodnikowych wzmacniaczy mikrofalowych dużej mocy lub radarów
z antena aktywną, w której struktury promieniujące (wiersze
lub kolumny) mają własne wzmacniacze mocy stanowiące moduły
nadawcze bądź będące częścią modułów nadawczo-odbiorczych.
W bardziej rozbudowanych systemach moduły nadawczo-odbiorcze
zasilają poszczególne elementy promieniujące anteny. Konstrukcja
anten aktywnych charakteryzuje się dużą zwartością i gęstością upakowania.
Problem odprowadzania ciepła wydzielanego w czasie
pracy anteny wymaga bardzo starannego rozpatrzenia zarówno w odniesieniu
do całej anteny jak i poszczególnych wzmacniaczy. Formowanie
wiązki nadawczej, jej precyzyjne sterowanie oraz utrzymanie
na możliwie niskim poziomie listków bocznych, wymaga stabilnych
warunków pracy tranzystorów mocy we wzmacniaczach. Parametry
tych tranzystorów silnie zależą od ich temperatury.
W artykule przedstawiono problemy chłodzenia wzmacniaczy mikrofalowych
dużej mocy przeznaczonych do radarów pasma S na
przykładzie modelu anteny aktywnej, w której pojedynczy wzmacniacz
mocy zasila półwiersz anteny ścianowej. Do analizy termicznej
będącego w trakcie opracowywania urządzenia radiolokacyjnego, zastosowano
oprogramowanie profesjonalne. Zaprezentowane wyniki
symulacji ilustrują problemy związane z projektowaniem układów
chłodzenia i przykładowe ich rozwiązania.
Słowa kluczowe: aktywna antena, wzmacniacze dużej mocy pasma
S, FLOTHERM, systemy chłodzenia
CZAJKOWSKI R., NOWAKOWSKI W.: Fonty w cyfrowej przygotowalni
offsetowej i druku cyfrowym
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 125
W artykule podano informacje ogólne oraz podstawowe cechy fontów
Type 1, TrueType oraz OpenType.
Słowa kluczowe: font, postscript, DTP
KACPRZAK M., KACZMARCZYK A.: Spójność modw inżynierii biznesu. Modele IDEF
. Modele IDEF
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 128
Przedstawiono problemy integracji modeli aspektowych IDEF. Rozpatrzono
przykład integracji dwóch podstawowych modeli: funkcji
(IDEF0) i informacji (IDEF1X). Opisano dodatkowe kryteria poprawności
dla modelu funkcji, algorytm integracji obu rodzajów modeli
i kryteria spójności modelu zintegrowanego.
Słowa kluczowe: integracja modeli, modele aspektowe, kryteria poprawności,
kryteria spójności
BRZOSTEK-PAWŁOWSKA J., BORYSEWICZ W.: Common Cartridge
- nowy standard formatu elektronicznych treści dydaktycznych
zwiększający ich interoperacyjność
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 132
Jednym z problemów współczesnego e-learningu jest niezgodność
akceptowanego formatu elektronicznych treści dydaktycznych między
największymi dostawcami platform Learning Management Systems
(LMS) w procesach zdalnego nauczania. Wielcy dostawcy LMS,
tacy jak np. Angel, Blackboard, Desire2Learn ogłosili wspólne podjęcie
działań, w ramach IMS Global Learning Consortium, na rzecz nowego
standardu elektronicznych treści edukacyjnych IMS Common
Cartridge (CC). W tej sytuacji warto zapoznać się przynajmniej z ideą
i założeniami nowego modelu formatu CC.
Słowa kluczowe: e-nauczanie, treści elektroniczne, standardy, interoperacyjność
CZAJKOWSKI J.: Rozwój systemu tramsmisji morskich informacji
bezpieczeństwa w GMDSS
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 135
Bezpieczeństwo życia na morzu jest ciągle aktualnym problemem,
którego częściowym rozwiązaniem jest w systemie GMDSS- dostarczanie
statkom stosownych informacji. Za ich przekazywanie odpowiedzialny
jest Morski System rozpowszechniania informacji dot.
ostrzeżeń nawigacyjnych, pogodowych i akcji poszukiwania i ratowania.
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z rozszerzeniem
tego systemu na wody arktyczne, które do tej pory takiej
możliwości były pozbawione.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo żeglugi, morskie informacje bezpieczeństwa,
morskie obszary NAVAREA i METAREA, światowy system
ostrzeżeń nawigacyjnych
TRZASKA Z.: Układy rzędu ułamkowego: ich właściwości i zastosowania
Elektronika (XLX), nr 10/2008, s. 137
W artykule przedstawione są zależności i zastosowania równań
różniczkowych ułamkowego rzędu ?. Analiza ułamkowa została zastosowana
do modelowania układów rzędu ułamkowego oraz ich równań
konstutywnych z punktu widzenia zastosowań głównie dla
układów, dla których rząd określony jest liczbą 0 < ? < 1. Podane są
metody ich obliczania. Zasadnicza przyczyna wprowadzenia modeli
rzędów ułamkowych do opisu układów wytwarzanych w nanotechnologiach
oraz procesów elektrochemicznych wynika z potencjalnej
wyższości takich modeli oraz możliwości korelacji strukturalno-hierarchicznej
nowoczesnych elementów obwodowych przy przyjęciu
odpowiedniego ?. Wśród wielu możliwych kryteriów, za których pomocą
odpowiedzi impulsowe układów rzędu ułamkowego mogą być
analizowane i klasyfikowane, przyjęte zostało wykorzystanie przekształcenia
Laplacea i przeniesienie rozważań szczegółowych na
płaszczyznę zmiennej zespolonej w powiązanej ze zmienną s relacją
potęgową o ułamkowym wykładniku. Szczegółowe analizy zostały
przeprowadzone oraz użyteczne wskazówki w projektowaniu takich
układów zostały przedstawione. W celu ilustracji przedstawionych zagadnień
teoretycznych rozpatrzone zostały dwa reprezentatywne
przykłady układów rzędu ułamkowego.
Słowa kluczowe: pochodne rzędów ułamkowych, układy dynamiczne
rzędów ułamkowych, odpowiedź impulsowa, fraktancja
WIŚNIEWSKI J.: Układ do pomiaru tłumienia napięcia
współbieżnego (CMRR) wzmacniaczy operacyjnych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 144
W pracy rozważono zagadnienie pomiaru, przy prądzie przemiennym
i zamkniętej pętli sprzężenia zwrotnego, współczynnika tłumienia napięcia
współbieżnego CMRR (z ang.: Common Mode Rejection Ratio)
o dużej wartości rzędu 1105 do 1107 (tj. (100 - 140 dB) scalonych
wzmacniaczy operacyjnych. W wyniku przeprowadzonej analizy teoretycznej
właściwości metrologicznych układu pomiarowego ustalono
związek między mierzonym w układzie stosunkiem napięć zależnym
od współczynnika CMRR a innymi parametrami badanego wzmacniacza,
w tym zwłaszcza wzmocnieniem napięcia różnicowego stanowiący
podstawę ilościowej oceny błędu metody pomiarowej. Zaproponowano
nowe techniczne rozwiązania układów pomiarowych zawierające indukcyjne
transformatory pomiarowe z wtórnymi uzwojeniami o nawoju
bifilarnym i trifilarnym, co przyczyniło się do wyeliminowania wpływu
skończonej wartości wzmocnienia różnicowego badanego wzmacniacza
operacyjnego na mierzoną wartość współczynnika CMRR.
Słowa kluczowe: miernictwo układów scalonych, układy scalone,
wzmacniacze operacyjne
IDŹKOWSKI B., MOZOŁA P.: Pomiary i wpływ klatki Faradaya na
szumy fazowe generatorów mikrofalowych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 148
Artykuł wyjaśnia potrzebę konstrukcji komory ekranującej mającej zastosowanie
w stanowisku do pomiaru szumów fazowych generatorów
mikrofalowych. Zadaniem powyższej komory jest zapewnienie
niezmiennych warunków pomiarowych oraz eliminacja szumów pochodzenia
zewnętrznego. W dalszej części zostały przedstawione wyniki
pomiarów charakteryzujące skonstruowany obiekt oraz jego
wpływ na pomiar szumów fazowych w paśmie X.
Słowa kluczowe: klatka Faradaya, ekranowanie, szum fazowy
MĄCZKA M., HAŁDAŚ G.: Kwantowe przyrządy półprzewodnikowe
na bazie struktury odwrotnej - symulacje i modelowanie w
trzech wymiarach geometrycznych
Elektronika (XLIX), nr 10/2008, s. 154
W ramach pracy przedstawiono modele numeryczne oraz symulacje
w trzech wymiarach geometrycznych (3D) wybranych kwantowych
przyrządów półprzewodnikowych. Zaprezentowane wyniki obejmują
rozkłady potencjałów oraz charakterystyki transportowe takich przyrządów
jak: drut kwantowy, kwantowy styk punktowy, kropka kwantowa.
W procesie modelowania wykorzystano efektywne połączenie
metody samouzgodnionego rozwiązywania równania Poissona z metodą
funkcji Greena oraz formalizmu Landauera Büttikera.
Słowa kluczowe: drut kwantowy, kwantowy styk punktowy, kropka
kwantowa, równanie Poissona, metoda funkcji Greena
SZCZĘSNY J., KOŁODZIEJSKI J. F.: Cyfrowe układy scalone
o niskich poziomach napięcia zasilającego
Elektronika (XLIX) nr 10/2008, s. 162
Przyczyną opracowywania cyfrowych (logicznych) układów scalonych
o niskich poziomach napięć zasilających jest ich postępująca miniaturyzacja
oraz potrzeba zmniejszenia poboru mocy, szczególnie ważna
w mobilnych urządzeniach elektronicznych zasilanych bateryjnie. Wpracy
omówiono propozycje standardyzacji parametrów takich układów logicznych
(łącznie z przerzutnikiem Schmitta) o napięciu zasilania w zakresie
od 3,3 do 1 V. Prace są prowadzone w Podkomitecie Technicznym
47A IEC. Zwrócono uwagę na konieczność translacji poziomów logicznych
przy współpracy układów o różnych napięciach zasilania oraz
na trudności przy budowie zasilaczy na najniższe napięcia zasilania.
Słowa kluczowe: układy cyfrowe, niskie napięcia zasilania, konwertery
poziomów logicznych
