Spis tresci zeszytu Elektronika nr 12/2019
DZIEWCZYNY NA POLITECHNIKI – NOWA ODSŁONA ..... 2
DOM PRZYSZŁOŚCI DZIĘKI 5G...................... 2
MULTIFUNCTION ULTRASONIC SYSTEM
(Wielofunkcyjny system ultradźwiękowy)
P. KLUK, W.KARDYŚ, P. KOGUT, M. KIEŁBASIŃSKI, B. MŁYNARSKI, Ł.KRZEMIŃSKI, L. NAFALSKI............4
STRESZCZENIE
W artykule przedstawiono system ultradźwiękowy wyposażony
w cyfrowo sterowany generator ultradźwiękowy z zaawansowanym
interfejsem HMI. System opracowano z przeznaczeniem
do precyzyjnego wiercenia otworów w diamentach, jednak może
on znaleźć zastosowanie w innych technologiach ultradźwiękowych
takich, jak mycie, cięcie, czy zgrzewanie, szczególnie
gdy wymagana jest precyzyjna kontrola częstotliwości i mocy
fali ultradźwiękowej.
SŁOWA KLUCZOWE:cyfrowo sterowany generator ultradźwiękowy,
HMI, technologie ultradźwiękowe
ABSTRACT
An ultrasonic system equipped with a digitally controlled ultrasonic
power supply and sophisticated Human Machine Interface
(HMI) software has been presented. At the beginning,
the system was intended for high precision ultrasonic drilling
in diamonds and later it is also suitable for other ultrasonic
technologies like cleaning, cutting, and welding, especially in the
case where precise control of the output frequency and power
is necessary.
KEYWORDS:Digitally Controlled Ultrasonic Power Supply, HMI,
Ultrasonic Cleaning, Cutting, Drilling, Welding
POWŁOKA OCHRONNA AG DO ZASTOSOWAŃ SZCZEGÓLNIE W SYSTEMACH
ANTENOWYCH
(Electroless silver surface finish especially for antenna systems applications)
D.OSTASZEWSKI, T. KLEJ........9
STRESZCZENIE
Stosowane w produkcji obwodów drukowanych standardowe
powłoki ochronne (ENIG, ENEPIG, HASL) nie spełniają wymagań
stawianych przez producentów systemów antenowych. Z tego
względu dla układów pracujących w zakresie dużych częstotliwości
> 10 GHz konieczne jest stosowanie alternatywnych
powłok ochronnych. W pracy przedstawiono wyniki badań dla
obwodów pokrytych warstwą srebra bezprądowego. Zastosowana
powłoka jest planarna, odznacza się niskimi stratami mocy
w zakresie wysokich częstotliwości i ma dobrą lutowność.
SŁOWA KLUCZOWE:powłoki ochronne, srebrzenie bezprądowe,
systemy antenowe
ABSTRACT
Commonly used in production standard printed circuits boards
protective layers (ENIG, ENEPIG, HASL) do not meet requirements
of antenna systems manufacturers. Therefore, for systems
operating in the high frequency range > 10 GHz, alternative
protective coatings must be used. The paper presents test results
for circuits covered with a layer of electroless silver. The
applied coating is planar, it has low power losses in the high
frequency range and has good solderability.
KEYWORDS:surface finish, electroless silver, antenna systems
NANOKOMPOZYTOWE MATERIAŁY WĘGLOWE Z NANOCZĄSTKAMI ZŁOTA
– SYNTEZA, CHARAKTERYZACJA, ZASTOSOWANIA
(Carbon nanocomposite materials with gold nanoparticles – synthesis,
characterization, applications)
J. RYMARCZYK, E. CZERWOSZ..........14
STRESZCZENIE
W artykule przedstawiono sposób syntezy nanokompozytu węglowego
z nanocząstkami złota (warstw C-Au), charakteryzację
oraz potencjalne możliwości aplikacyjne warstw w oparciu o
ich właściwości fotoelektryczne i/lub fototermiczne. Omówione
zostały wyniki badań topografii warstw otrzymane metodą
skaningowej mikroskopii elektronowej, morfologii – metodą
spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją energii, budowy krystalicznej
- metodą dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego i
struktury elektronowej - metodą spektroskopii w zakresie światła
widzialnego oraz bliskiego ultrafioletu.
SŁOWA KLUCZOWE:nanocząstki, złoto, węgiel, nanokompozyt,
PVD
ABSTRACT
In this article the method of synthesis of carbon nanocomposite
materials with gold nanoparticles was presented. The
characterization and potential application of this films based
on their photoelectric and / or photothermal properties were
shown. The results of topography studies obtained by scanning
electron microscopy, morphology - X-ray spectrometry
with energy dispersion, crystal structure - X-ray diffraction and
electron structure - visible and near ultraviolet spectroscopy are
discussed.
KEYWORDS:nanoparticles, gold, carbon, nanocomposite, PVD
UKŁAD POMIARU WYSOKIEJ PRÓŻNI
(High vacuum measurement system)
L. NAFALSKI, P. KOGUT, A. ZAWADA, W. KARDYŚ, P. KLUK, Ł. KRZEMIŃSKI,
B. MŁYNARSKI, M. KIEŁBASIŃSKI...............29
STRESZCZENIE
W artykule opisano układ do pomiaru próżni w zakresie od 10-3
do 10-10 Tr. Do badań wykorzystano sondę jonizacyjną SJW2.
Dla tej sondy zaprojektowano układy zasilające i układy sterujące.
W artykule szczegółowo opisano analogowy tor pomiaru
próżni wykorzystujący podwójny wzmacniacz operacyjny
firmy Texas Instruments LMC 662 AIM. Duża impedancja
wejściowa wzmacniacza (powyżej 1TΩ) zapewnia dobre dopasowanie
do wielkiej impedancji wyjściowej sondy i dopasowuje
poziom napięcia do wejścia 12-bitowego przetwornika
analogowo cyfrowego mikroprocesora ARM. Wyniki pomiaru
próżni po akwizycji i przeliczeniu przez mikroprocesor ARM
są przesyłane i wyświetlane na 8 cyfrowym wyświetlaczu
OLED.
SŁOWA KLUCZOWE:próżnia, pomiary próżni
ABSTRACT
The article describes a system for measuring vacuum from
10-3 to 10-10 Torr. The SJW2 ionization gauge was used for
the tests. Supply and control systems have been designed
for this probe. The article describes in detail the analog vacuum
measurement path using the Texas Instruments LMC
662AIM dual operational amplifier. The high input impedance
of the amplifier (above 1TΩ) ensures a good match to the
high output impedance of the probe and adjusts the voltage
level to the input of the 12-bit converter of the analog-to-digital
ARM microprocessor. The results of the vacuum measurement
after processing have been converted by the ARM
microprocessor are sent and displayed on an 8-digit OLED
display.
KEYWORDS:vacuum, vacuum measurements, measuring
paths
BADANIA ROZPRASZANIA CIEPŁA I ZAGADNIEŃ MONTAŻU SMT
W MODELOWYM ZESPOLE DO ZASTOSOWAŃ SPECJALNYCH
(Researches on heat dissipation and SMT assembly issues in a model
for special applications)
J. BORECKI, T. SERZYSKO....23
STRESZCZENIE
Zagadnienia związane z generowaniem ciepła w systemach elektronicznych
w szczególnej mierze dotyczy urządzeń, w których
stabilność pracy i niezawodność uzależnione są od stabilnych
warunków termicznych wewnątrz urządzenia przy jednoczesnych
zmiennych w szerokim zakresie warunkach otoczenia. Ekstremalnie
niekorzystne warunki pracy dla urządzeń elektronicznych
występują między innymi w motoryzacji (zmiany temperatury
w szerokim zakresie od -55 do +125, a nawet do +175°C; zmiany
wilgotności od suchego powietrza tzn. RH < 25% do pełnej
kondensacji RH = 100%) oraz w przestrzeni kosmicznej, gdzie
w warunkach próżni silnie ograniczone jest odprowadzanie ciepła
na drodze konwekcji. Powstaje więc konieczność zwiększania odprowadzania
ciepła z wykorzystaniem przewodnictwa cieplnego
materiałów stosowanych do budowy systemów elektronicznych.
W artykule przedstawiono zagadnienia badania transferu ciepła
w zależności od konstrukcji modelowego systemu elektronicznego,
który może być stosowany i eksploatowany w warunkach
specjalnych, np. w motoryzacji lub przestrzeni kosmicznej.
SŁOWA KLUCZOWE:technologia montażu powierzchniowego
(SMT), konstrukcja płytki obwodu drukowanego, pomiary temperatury,
jakość połączeń lutowanych
ABSTRACT
The issues of heat generation in electronic systems particularly
applies to devices in which the stability of operation and
reliability depends on the stable thermal conditions inside the
device with simultaneous in wide range changes of environmental
conditions. Extremely unfavorable working conditions
for electronic devices occur, among others, in the automotive
industry (temperature changes in a wide range from -55 up to
+125 and even up to +175°C; humidity changes from dry air, in
which RH < 25%, to full condensation, where RH = 100%) and in
outer space, where heat dissipation by convection is strongly
limited in vacuum. So there is a necessity to increase heat dissipation
using the thermal conductivity of the base materials
used for construction of electronic systems.
The article presents studies of heat transfer depending on the
design of a model electronic system that can be used and operated
in special conditions, e.g. in the automotive or outer space.
KEYWORDS:Surface Mount Technology (SMT), Printed Circuit Board
(PCB) construction, temperature measurements, quality of solder joints
NADRUK PAST LUTOWNICZYCH W PROCESIE MONTAŻU POWIERZCHNIOWEGO
(Solder pastes printing in surface mount process)
T. SERZYSKO, J.BORECKI........31
STRESZCZENIE
Nadruk pasty lutowniczej jest jedną z kluczowych operacji technologicznych
przeprowadzanych podczas procesu montażu
elementów elektronicznych na płytce obwodu drukowanego.
W artykule przedstawiono sposoby oraz urządzenia technologiczne
stosowane w Zakładzie Technologii Montażu Elektronicznego
Łukasiewicz - ITR do nanoszenia past lutowniczych w procesie
montażu pakietów elektronicznych. Zaprezentowano różne rodzaje
szablonów oraz rakli wykorzystywanych w procesie drukowania.
Zobrazowano również wady połączeń lutowanych powstałe
wskutek niewłaściwie prowadzonej operacji nanoszenia pasty
lutowniczej.
SŁOWA KLUCZOWE:technologia montażu powierzchniowego
(SMT), płytka obwodu drukowanego, pasta lutownicza, jakość
połączenia lutowanego
ABSTRACT
Solder paste printing is one of the key technological operation
performed during assembly process of electronic elements on
Printed Circuit Board (PCB). In the article there are presented
both methods and technological devices for solder pastes applying
during electronic packets assembly process which are
used in the Department of Electronic Technology Assembly of
Łukasiewicz - ITR. There are shown different kinds of stencils
as well as different types of squeegees used in printing process.
There are also presented the solder joints defects resulting in
incorrect solder paste applying process.
KEYWORDS:Surface Mount Technology (SMT), Printed Circuit
Board (PCB), solder paste, quality of solder joint
HETEROZŁACZA p-CuO/n-Si DLA ZASTOSOWAŃ FOTOWOLTAICZNYCH
(p-CuO/n-Si hetrojunction for photovoltaic applications)
E. CZERWOSZ, K. BIERNACKI, H. WRONKA, M. KOZŁOWSKI, R. DIDUSZKO, P. FIREK,
B. FETLIŃSKI........36
STRESZCZENIE
W artykule został przedstawiony stan wiedzy na temat heterozłączy
p-CuO/n-Si oraz ich zastosowań w fotowoltaice. Na tym
tle zostały zaprezentowane wyniki naszych badań w dziedzinie
technologii otrzymywania takich struktur, badań ich właściwości
fizycznych metodami rentgenowskimi i elektronomikroskopowymi
oraz badań ich właściwości fotowoltaicznych. Heterozłącza
p-CuO/n-Si zostały otrzymane dzięki zastosowaniu nowej
metody, opracowanej w naszym Instytucie (Łukasiewicz - ITR),
polegającej na połączeniu metody PVD i metody utleniania
termicznego. Szczegóły metody opisane są w artykule. Wyniki
pomiarów fotoprądów pokazały, że opracowane struktury są
odpowiednie do zastosowań fotowoltaicznych.
SŁOWA KLUCZOWE:CuO, heterozłącze, fotowoltaiczne warstwy
ABSTRACT
The state-of-art in a field of p-CuO/n-Si heterojunctions and their
application in photovoltaics is presented in this paper. On this
background the results of our studies concerning technology of
such structures preparation, their properties investigated with
x-ray diffraction and electron-microscopy methods as well as
their photovoltaic properties are shown. The p-CuO/n-Si heterojunctions
were prepared by innovative method elaborated
in our Institute (Łukasiewicz - ITR). This method connects PVD
and thermal oxidation methods. Details of this method are described
in the paper. The results of photovoltaic measurements
exhibited that prepared p-CuO/n-Si heterojunctions are suitable
for photovoltaic applications.
KEYWORDS:CuO, heterojunction, photovoltaic film
INTERNET RZECZY W NOWOCZESNYM RACHUNKU KOSZTÓW PRZEDSIĘBIORSTWA
(Internet of Things in modern enterprise cost accounting)
A. LISOWIEC, J. CHUDORLIŃSKI, P. MICHALSKI, A. GACEK, M. KUCHAREK, A. KALINOWSKI,
G. KOWALSKI, A. NOWAKOWSKI, B. DOBROWIECKA ........40
STRESZCZENIE
W artykule przestawiono budowę, parametry oraz wyniki badań
narażeniowych sieci sensorów geolokalizacyjnych oraz sensorów
do pomiaru prądu. Sieć wykorzystuje technologie Internetu
Rzeczy takie jak bezprzewodowa transmisja danych pomiarowych
zgodnie z protokołem EnOcean, autonomiczna praca
z pobieraniem energii do zasilania z mierzonych prądów, protokół
przesyłania danych MQTT.
SŁOWA KLUCZOWE:Internet Rzeczy, sieci sensoryczne, sensor
geolokalizacyjny, sensor prądowy, kompatybilność elektromagnetyczna
ABSTRACT
In the paper the construction, parameters and electromagnetic
compatibility test results of indoor positioning and current measurement
sensor network have been presented. The network
uses Internet of Things technologies like wireless transmission
of measurement data according to EnOcean protocol, energy
harvesting from measured circuits and MQTT protocol.
KEYWORDS:Internet of Things, sensor networks, indoor positioning
sensor, current measurement sensor, electromagnetic compatibility
NANOSTRUKTURY TLENKU MIEDZI W ZASTOSOWANIACH FOTOTERMICZNYCH
(Copper oxide nanostructures for photothermal applications)
I. STĘPIŃSKA, E. CZERWOSZ........45
STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono wyniki badań strukturalnych wykonanych
za pomocą skaningowej i transmisyjnej mikroskopii elektronowej,
dyfrakcji rentgenowskiej oraz spektroskopii w podczerwieni
tlenku miedzi w postaci nanodrutów otrzymanych w procesie
termicznego utleniania. Ponadto przeprowadzono eksperymenty
oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego z nanodrutami
CuO.
SŁOWA KLUCZOWE:tlenek miedzi, nanostruktury, fototermiczne
zastosowania, HRTEM, termiczne utlenianie
ABSTRACT
In this work the results of structural studies, performed by scanning
electron microscopy and transmission electron microscopy,
X-ray diffraction and infrared spectroscopy of copper oxide in
nanorods form obtained in thermal oxidation, were presented.
Moreover, interaction between CuO nanorods and electromagnetic
radiation was investigated.
KEYWORDS:copper oxide, nanostructures, photothermal applications,
thermal oxidation
WYBRANE ZAGADNIENIA PRZEKŁADU WSPOMAGANEGO PRZEZ KOMPUTER
(Selected Issues of Machine-Aided Human Translation Systems)
Z. HANDZEL, M. GAJER........56
STRESZCZENIE
W artykule autorzy przedstawili propozycję systemu wspomagającego
przekład należącego do kategorii MAHT (Machine-Aided
Human Translation). Na wybranych przykładach omówiono zasady
funkcjonowania tego rodzaju systemu dla języka szwedzkiego.
Rozważany system może wspomagać prace tłumacza, jak
i stanowić pomoc dydaktyczną w nauce języka obcego. Innym
obszarem jego potencjalnych zastosowań jest rekonstrukcja
i rewitalizacja zagrożonych wymarciem języków.
SŁOWA KLUCZOWE:przekład komputerowy, przekład wspomagany,
narzędzia komputerowe
ABSTRACT
In the paper we propose a machine translation computer tool
that belong to the broader category of MAHT (Machine-Aided
Human Translation systems). We present on the basis of selected
examples the way of work of such system for the Swedish
language. The system can be both used as a tool that facilitates
the work of translator and can also constitute a didactic aid
which can be very useful for the persons who are learning a foreign
language. Another area of potential employment of MAHT
is reconstruction and revitalization of endangered languages.
KEYWORDS:machine translation, machine-aided human translation,
computer tools
Z żałobnej karty
PROF. DR HAB. INŻ. BOHDAN MROZIEWICZ (1933 – 2019).............59
PAMIĘCI PROFESORA STANISŁAWA SŁAWIŃSKIEGO......................60